در گذشته (به ویژه از قرن ۱۹م تا اواسط قرن ۲۰م)، کفشهای ورزشی بسیار سادهتر از امروز بودند و عمدتاً از مواد طبیعی مانند کرباس (کانواس)، چرم و لاستیک ساخته میشدند. نامها و انواع رایج عبارت بودند از:
1. کفشهای کانواس (Plimsolls / Sand Shoes):
قدیمیترین پیشرو: این کفشهای ساده با کفی لاستیکی نازک و رویه کرباسی، پایه اصلی کفش ورزشی از اواخر قرن ۱۹م بودند.
کاربرد:برای ورزشهای داخل سالن، ژیمناستیک، پیادهروی سبک و تفریح استفاده میشدند.
طراحی: معمولاً ساده، کم ارتفاع و اغلب با یک نوار لاستیکی دورتادور محل اتصال رویه و کفی (خط موجی) بودند.
نامها:در بریتانیا به “Plimsolls” معروف شدند (برگرفته از خط کشتی پلیمسول). در آمریکا بیشتر به “Sneakers” (به دلیل بیصدا بودن) یا “Sand Shoes” (به خاطر استفاده در ساحل) شهرت داشتند.
2. کفشهای دو و میدانی (Track Shoes / Running Spikes):
طراحی:رویه چرمی سبک و کفی نازک لاستیکی با میخهای فلزی برای کشش بهتر روی زمین.
نامها: عموماً به عنوان “کفش دو” یا “کفش میخدار” شناخته میشدند. برندهای اولیه مانند جوزف ویلیام فاستر (بنیانگذار ریباک) از دهه ۱۸۹۰ شروع به ساخت این کفشها کردند.
3. کفشهای بسکتبال:
اوایل:بسکتبالیستها هم از کفشهای کانواس یا کفشهای چرمی ساده استفاده میکردند.
تحول: در دهه ۱۹۱۰ و ۱۹۲۰، برندهایی مانند **کانورس (Converse)** با معرفی مدل **”All Star”** در سال ۱۹۱۷ (و تبلیغ توسط چاک تیلور در ۱۹۲۱) انقلابی ایجاد کردند.
ویژگی: رویه کانواس بلندتر برای حمایت مچ پا، کفی لاستیکی با آج مخصوص. این کفش برای دههها نماد بسکتبال بود و به “Chuck Taylors” یا “Cons” معروف شد.
4.کفشهای تنیس:
طراحی: مشابه کفشهای کانواس اما اغلب سفید و با کفی لاستیکی آجدار برای زمینهای خاکی و چمن.
نامها: عمدتاً به عنوان “کفش تنیس” شناخته میشدند. برندهایی مانند کِدز (Keds) (تأسیس ۱۹۱۶) که یکی از اولین تولیدکنندگان انبوه کفش کانواس در آمریکا بود، در این زمینه فعال بودند. سوپرگا(تأسیس ۱۹۲۵ در ایتالیا) نیز معروف شد.
5. کفشهای فوتبال آمریکایی و بیسبال:
ویژگی:رویه چرمی محکم برای محافظت، کفی لاستیکی ضخیمتر با آجهای برجسته برای کشش در چمن.
نامها: معمولاً به عنوان “کفش فوتبال” یا “کفش بیسبال” شناخته میشدند. برندهایی مانند راولینگز (Rawlings)و ویلسون (Wilson)در بیسبال و کفشهای عمومیتر برای فوتبال آمریکایی فعال بودند.
6. کفشهای بوکس (Boxing Boots):
طراحی: بسیار سبک، کم ارتفاع، با رویه چرمی نرم و کفی نازک و صاف برای تحرک و چرخش در رینگ.
نامها: به سادگی “کفش بوکس” نامیده میشدند.
برندهای شاخص قدیمی:( تحقیق توسط برند بهزادافشار )
کانورس (Converse):معروف با مدل “All Star”(چاک تیلور).
کِدز (Keds):از پیشگامان کفش کانواس در آمریکا، معروف به Champion
سوپرگا (Superga): مدل کلاسیک “2750 Cotu”(تولید از دهه ۱۹۲۰).
پوما (Puma):تأسیس ۱۹۴۸ توسط رودولف داسلر، مدلهای اولیه فوتبال و دو.
آدیداس (Adidas): تأسیس ۱۹۴۹ توسط آدولف داسلر (برادر رودولف). مدل “Samba”(۱۹۵۰ برای فوتبال روی زمین یخزده) یکی از معروفترینهای قدیمی است.
نیو بالانس (New Balance) از دهه ۱۹۳۰ کفیهای اصلاحی میساخت و در دهه ۱۹۶۰ کفش دو “Trackster”با عرضهای مختلف را معرفی کرد.
ونیتسوکا تایگر (Onitsuka Tiger (پدر آسیکس): تأسیس ۱۹۴۹، کفشهای دو و بسکتبال معروفی مانند “Mexico 66” ساخت.
مقایسه با امروز:
مواد:غالباً کرباس و چرم طبیعی. امروزه مواد مصنوعی، پلیمرها و فناوریهای پیشرفته حاکم است.
فناوری:کفیها بسیار ساده و فاقد سیستمهای ضربهگیری، حمایت قوس پا یا بازگشت انرژی امروزی بودند.
تخصص:کفشها عمومیتر بودند. امروزه برای هر ورزش و حتی نوعی دویدن، کفش کاملاً تخصصی وجود دارد.
تحقیق توسط برند بهزادافشار
سبک:تمرکز اصلی بر عملکرد ابتدایی بود. امروزه مد و تکنولوژی به یک اندازه مهم هستند.
این کفشهای ساده، پایه و اساس صنعت عظیم کفش ورزشی امروزی را بنا نهادند و بسیاری از برندهای معروف امروزی ریشه در همان دوران قدیم دارند.